Stereoscoop 1: De Erve H. de Jong Cacao en Chocolaad Wormerveer

Ik kocht deze prachtige reclamestereoscoop met 35 bijbehorende foto’s in mei 2024 via Marktplaats. Op basis van de naam Erve H. de Jong is de viewer te dateren rond 1900. Hij is in Duitsland gefabriceerd door Neue Photographische Gesellschaft (NPG) als zakstereoscoop onder de merknaam ‘Imperial’. Mijn versie heeft een vaste focus en de merknaam en het NPG-logo ontbreken. Van deze viewer zijn 2 uitvoeringen verschenen; alleen met een uitgebreide reclametekst op de onderkant en met de plaatje van een vrouw met een dienblad.

De reclametekst onderop mijn viewer luidt: ‘De in deze Stereoscoop passende Photografiën bevinden zich in onze Luxe-Bussen De Jong’s Reclame Cacao en in onze Tabletten, enz. Zoete Chocolaad van 15 Cents en duurder’

De decoratieve stijl van de uitvoering is een Art Nouveau-ontwerp. Die kunstvorm kenmerkt zich vooral door het gebruik van natuurlijke organische vormen van planten en bloemen en het toepassen van moderne materialen zoals metaal, keramiek of glas.

Op de voorzijde van de viewer staat tussen beide lenzen een afbeelding van een molen; dit is ‘De Zaanstroom’ uit Wormerveer. Deze molen heeft tussen 1767 en 1886 veel verschillende functies gehad; trammolen, cementmolen, zandschelpenmolen, specerijenmolen. De laatste eigenaar, Erve H. de Jong, heeft er, totdat de molen in 1886 verwoest werd, cacao in gemalen.

In het jaar 1891 heeft Hare Majesteit Koningin Regentes Emma de firma vergunning verleend om het Koninklijke Wapen te voeren. Het bedrijf heeft vooral bekendheid gekregen door de introductie van een nieuw soort broodbeleg. De Jong Cacao had namelijk jarenlang het alleenrecht als producent van hagelslag. Erve H. de Jong heeft bestaan tot 1957